नवी दिल्ली : राष्ट्रीय स्वयंसेवक संघाचे सरसंघचालक मोहन भागवत यांनी आज दिल्लीत ऑल इंडिया इमाम संघटनेचे प्रमुख इमाम डॉ. इमाम उमर अहमद इलियासी यांची भेट घेतली. तत्पूर्वी, माजी मुख्य निवडणूक आयुक्त एसवाय कुरेशी आणि दिल्लीचे माजी उपराज्यपाल नजीब जंग यांच्यासह मुस्लिम विचारवंतांच्या गटाने भागवत यांची भेट घेतली. मुख्य इमाम इलियासी यांची भेट घेण्यासाठी संघप्रमुख भागवत दिल्लीतील कस्तुरबा गांधी मार्ग मशिदीतील त्यांच्या कार्यालयात पोहोचले. आरएसएसने अलीकडे मुस्लिमांशी संपर्क वाढवला असून भागवत यांनी समाजाच्या नेत्यांच्या अनेक बैठका घेतल्या आहेत.

संघप्रमुखांच्या इलियासी यांच्या भेटीबाबत आरएसएसचे आभा प्रचारप्रमुख सुनील आंबेकर म्हणाले की, संघाचे सरसंघचालक मोहन भागवत हे सर्व स्तरातील लोकांना भेटतात. हा चालू असलेल्या सामान्य संवाद प्रक्रियेचा भाग आहे. इमाम इलियासी आणि भागवत यांच्यात एक तासाहून अधिक काळ इन कॅमेरा बैठक झाली. भागवत यांच्यासोबत आरएसएसचे वरिष्ठ पदाधिकारी कृष्ण गोपाल, रामलाल आणि इंद्रेश कुमार होते. आंबेकर म्हणाले की, मुस्लिम नेत्यांशी संवादाची प्रक्रिया सुरूच राहणार आहे.

याआधी भागवत यांनी काही मुस्लिम नेत्यांची वैयक्तिक भेट घेतली आहे. भागवत यांची भेट घेणाऱ्या नेत्यांमध्ये दिल्लीचे माजी उपराज्यपाल नजीब जंग, माजी निवडणूक आयुक्त एसवाय कुरेशी, जमिरुद्दीन शाह, सईद शेरवानी आणि शाहिद सिद्दीकी यांचा समावेश होता. भाजपचे माजी संघटनेचे सरचिटणीस रामलाल यांच्या पुढाकाराने झालेल्या या बैठकीत दोन समुदायांमधील मतभेद कमी करण्यासाठी संभाव्य उपाययोजनांवरही चर्चा करण्यात आली.

मुस्लिमांची संघटना असलेल्या जमियत-उलेमा-ए-हिंदचे नेते मौलाना अर्शद मदनी यांनीही 30 ऑगस्ट 2019 रोजी दिल्लीतील झंडेवालान येथील संघाच्या मुख्यालयात पोहोचल्यानंतर मोहन भागवत यांची भेट घेतली. मुस्लिम राष्ट्रीय मंचचे नेते इंद्रेश कुमार यांच्या पुढाकाराने झालेल्या या बैठकीचीही बरीच चर्चा झाली. अयोध्येतील राम मंदिराबाबत सर्वोच्च न्यायालयाच्या निर्णयापूर्वी (9 नोव्हेंबर 2019) निकाल आल्यानंतर दोन्ही समुदायांमध्ये शांतता राखण्याच्या दृष्टिकोनातून दोन्ही प्रमुख नेत्यांची ही भेट अत्यंत महत्त्वाची मानली जात होती.

येत्या काही दिवसांत संघप्रमुख मोहन भागवत काश्मीरमधील काही मुस्लिम नेत्यांचीही भेट घेऊ शकतात, अशी चर्चा आहे. काश्मीरमध्ये निवडणुकीचे राजकारण पुन्हा सुरू झाल्यानंतर खोऱ्यात शांतता राखण्याच्या दृष्टिकोनातून हे महत्त्वाचे मानले जात आहे. काश्मिरी फुटीरतावादी नेत्यांना खोऱ्यात पुन्हा सक्रिय होण्यापासून रोखण्यात आणि काश्मिरी तरुणांना नव्या भारताशी जोडण्यात हे नेते महत्त्वाची भूमिका बजावू शकतात.

मुस्लिमांना शांत करण्याचा प्रयत्न
असे मानले जाते की आरएसएस आणि भाजपचे नेते सतत मुस्लिमांना आकर्षित करण्याचा प्रयत्न करत आहेत. भागवत जेव्हा मुस्लिमांशिवाय भारत पूर्ण होऊ शकत नाही असे बोलतात, तेव्हा पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनी भाजपच्या हैदराबाद राष्ट्रीय कार्यकारिणीत घोषणा केली की, पक्षाचे ध्येय मुस्लिमांच्या जवळ पोहोचणे आवश्यक आहे. काश्मीरचे नेते गुलाम अली खटाना यांना राज्यसभेवर पाठवणे हेही संघ परिवाराच्या मुस्लिमांच्या जवळ जाण्याच्या याच विचारसरणीचे उदाहरण आहे. हा बदल संघ आणि भाजपमध्ये मुस्लिमांच्या दिशेने येण्याचे कारण काय? आंतरराष्ट्रीय मुस्लीम समुदायामध्ये भारताची प्रतिमा सुधारण्याचा हा प्रयत्न आहे की संघ यातून काही मोठे बदल घडवून आणत आहे?

भागवत म्हणाले- हिंदू आणि मुस्लिमांचा डीएनए एक आहे
मुस्लिमांच्या जवळ जाण्याचा भाजप आणि आरएसएसचा हा पहिलाच प्रयत्न होता असे नाही. दोन्ही संघटना अनेक दिवसांपासून हिंदू-मुस्लिम ऐक्याबाबत बोलत आहेत. भाजपमध्ये, स्थापनेपासून, अनेक मुस्लिम नेते त्याच्या सर्वोच्च नेत्यांमध्ये आहेत. सिकंदर बख्त यांची लोकप्रियता सर्वसामान्यांमध्ये कमी असेल, पण पक्ष संघटनेत त्यांचे महत्त्व अटलबिहारी वाजपेयी आणि लालकृष्ण अडवाणी यांच्याइतकेच राहिले.

जे मुस्लिम भारताला आपली मातृभूमी मानतात आणि तिथली संस्कृती आपली मानतात, त्यांच्याशी आपली कोणतीही अडचण नाही, असेही संघाने अनेक प्रसंगी स्पष्ट केले आहे. हा क्रम गुरू गोळवलकर यांनी सुरू केला होता, जो 2018 मध्ये आरएसएस प्रमुख मोहन भागवत यांच्या विधानातही दिसून आला होता जेव्हा ते म्हणाले होते की मुस्लिमांशिवाय भारत अपूर्ण आहे. हिंदू आणि मुस्लिमांचा डीएनए एकच आहे आणि दोघेही या देशाचे मूळ रहिवासी आहेत, हे सांगण्याचा प्रयत्नही त्यांनी केला. या देशाची संस्कृती जपण्याची जबाबदारी या दोघांची आहे.